TrendEkonomi
Dünya Ticaret Örgütünün (DTÖ) eski Genel Direktörü Roberto Azevedo, dünyada yeni sistemin kaotik şekilde doğacağını belirterek, “ABD ile Çin arasındaki ayrışmanın etkileri küresel olacak.” dedi.
Maliye Hesap Uzmanları Vakfı (HUV) tarafından “Yeni Dünya Düzeninde Değişen Jeopolitik ve Ekonomik Dinamikler-Trump Politikalarının Türkiye’ye ve İş Dünyasına Etkileri” başlıklı panel, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Birleşik Krallık’ın eski Başbakanı Boris Johnson, eski DTÖ Genel Direktörü Roberto Azevedo, HUV Başkanı Ahmet Eren ve çok sayıda iş insanının katılımıyla gerçekleştirildi.
Panelde konuşan Azevedo, geçmişte Smoot-Hawley Yasası ile ABD gümrük tarifelerinin yüzde 18-20 civarında yükseltildiğini ve 4 yıl içinde küresel ticaretin üçte ikisinin yok olduğunu dile getirerek, “Peki neden? Misillemeler yüzünden. Diğer ülkeler, ABD’nin artan tarifelerine tepki gösterdi ve bu da küresel ticaretin üçte ikisini silip süpüren temel nedendi.” dedi.
Çin’in DTÖ’ye 2001’de katıldığını belirten Azevedo, “ABD, Çin’in (DTÖ’ye) girmesini istiyordu hatta diğer üyelerin Çin’i kabul etmesi için mücadele verdi çünkü Çin’in zamanla piyasa ekonomisine yani geleneksel Batı tipi piyasaya dönüşeceği varsayılıyordu ama bu gerçekleşmedi.” diye konuştu.
Azevedo, 2017’de Trump’ın ABD Başkanı olduğu dönemde değişimler yaşandığını dile getirerek, “Onun gelişiyle birlikte çok taraflılık, birçok sebepten saldırı altına girdi. Ardından Biden yönetimi geldi ancak Trump döneminde getirilen tarifelerin büyük kısmı kaldırılmadı. Aksine, Çin’e yönelik daha fazla tarife uygulandı. Bu nedenle ABD ile Çin arasındaki gerilim azalmadı.” değerlendirmesinde bulundu.
ABD Başkanı Trump’ın 2025’teki dönüşüne, 2 Nisan’daki “Kurtuluş Günü”ne ve ABD-Çin geriliminin yeniden gündeme gelmesine değinen Azevedo, Trump’ın ikinci döneminde yaşanabilecek sorunlardan en önemlisinin öngörülebilirlikle ilişkili olduğunu, enflasyon, stagflasyon ve misilleme gibi risklerin de bulunduğunu söyledi.
“Çok daha karmaşık ve maliyetli bir küresel ekonomiyle karşı karşıya kalacağız”
Azevedo, geleceğe yönelik öngörülerine ilişkin, “Çok daha karmaşık ve maliyetli bir küresel ekonomiyle karşı karşıya kalacağız. Bir diğer önemli konu da birçok yeni anlaşmanın gündeme gelecek olması. Ülkeler, çözüm yolları arayacak, yeni ittifaklar kuracak, büyük güçlere bağımlılıklarını azaltmaya çalışacaklar. Farklı etki alanları ortaya çıkacak. Doların egemenliğini azaltma çabaları olacak. ABD ile Çin arasındaki ayrışmanın etkileri küresel olacak. Bu, çok kritik bir eğilim ve artık kaçınılmaz.” şeklinde konuştu.
Küresel düzende kırılmaların yaşandığına ve yeni bir yapının ortaya çıkacağına dikkati çeken Azevedo, sözlerini şöyle tamamladı:
“Kaos gelecek. Belki de çoktan geldi. Bir süre burada kalacak ama bir şekilde yeni bir düzen doğacak. Sorun şu ki bu tür dönüşümler genelde dramatik olayların ardından gerçekleşir. Umarız böyle bir şey yaşanmaz. Bu yeni sistem oldukça kaotik bir şekilde doğacak. Bilinmeyeni kucaklayın, her şeye hazırlıklı olun çünkü önümüzde çok fazla belirsizlik var. Bu belirsizlik ortamında en büyük avantajınız esneklik ve çeviklik olacak.”
