TrendEkonomi
Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Hidrojen Enerjisi Araştırma Grubu’nca, elektrolizörlere, yakıt pilleri ve metal hava ile metal iyon bataryalara adapte edilebilir özgün geometriye sahip düşük maliyetli yenilikçi elektrotlar geliştirildi.
ERÜ Mühendislik Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Hidrojen Enerjisi Araştırma Grubu Lideri Doç. Dr. Mehmet Fatih Kaya, AA muhabirine, TÜBİTAK 1001 projelerinin çıktıları ve üniversitenin desteği sonucu “Milli Elektrotlar” projesini gerçekleştirdiklerini söyledi.
Geliştirdikleri elektrotların hem özgün geometriye sahip olduklarını hem de elektrolizör, yakıt pilleri ve bataryalar gibi birçok uygulamaya adapte edilebildiklerini belirten Kaya, “Bunlar kendi bilgisayar kodlarımızla tasarımlarını oluşturduğumuz sonra üç boyutlu yazıcılarla metaller ve iletken polimerler kullanarak grafen ve bakır katkılı olarak ürettiğimiz elektrotlar. Bu anlamda milli elektrotlar diyebiliriz. Yurt dışından aldığımız ve yaklaşık 150 dolara mal edilen elektrotları ülkemizde çok daha ekonomik olarak 35 dolar maliyetle geliştirmiş durumdayız.” dedi.
Milli elektrotların birçok uygulama alanı olan hidrojen enerji sistemlerine entegre edilebildiğini aktaran Kaya, şöyle konuştu:
“Hidrojen enerjisi, sanayide çelik ergitmede, kaynak sektöründe, margarin ve gıda sektöründe yaygın olarak kullanılıyor. Bunun yanı sıra enerji dönüşüm uygulamalarında da çok fazla tercih ediliyor. Bu elektrotlar yerlileştirme sürecimizin önemli bir adımını oluşturuyor. Burada bir araştırma grubumuz var, Hidrojen Enerjisi Araştırma Grubu. Erciyes Üniversitesi ve TÜBİTAK’ın da desteğiyle faaliyetlerimizi yaklaşık 5 yıldır sürdürüyoruz. Yaptığımız çalışmalarda yurt dışı muadillerine göre özgün noktalara değinmeye çalışıyoruz. Hem performans olarak hem de özellikle yüzeylere yaptığımız kaplama çalışmalarıyla yüzey alanı büyütülerek daha yüksek reaksiyon elde edebildiğimiz elektrotlar elde etmekteyiz.”
Projeye “Milli Yenilik Ödülü”
Kaya, çalışmalarının YÖK Üstün Başarı Ödülleri kapsamında “Milli Yenilik Ödülü”ne layık görüldüğünü, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen 2024-2025 Yükseköğretim Akademik Yılı açılış töreninde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ödülün takdim edildiğini, ekip olarak bundan gurur duyduklarını ifade etti.
Bu tür çalışmaların önemine dikkati çeken Kaya, “Ülkemizin hem çağdaş medeniyetler seviyesi üzerine çıkması hem de milli teknolojisi hamlelerine katkı sunabilecek çalışmalar, laboratuvardan endüstriye aktarılmış çalışmalarla olabilir. Burada yaptığımız bütün çalışmalar bir uygulama çıktısına sahip olan, birinde elektrot geliştiren, birinde katalizör geliştiren, bunların hepsinin belirli sistemlere entegre edilebildiği, çıktılarını burada gözlemlediğimiz ve önümüzü çok rahat görebildiğimiz çalışmalar.” ifadelerini kullandı.
Bu elektrotların özellikle metal hava bataryaları ya da metal iyon bataryaları gibi yüksek yüzey alanına sahip elektrot ihtiyacı olan birçok uygulamaya adapte edebildiğini anlatan Kaya, “Uygulamaya yönelik çalıştığım için aynı zamanda Erciyes Teknopark’ta bir girişim firmam da var. Bataryasan Enerji Anonim Şirketi’nin kurucu ortaklarından ve genel müdürüyüm. Burada da bunların hem ticarileşmesi hem de bir ürüne dönüştürülüp belli ortamlarda test edilmesiyle ilgili çalışmalar yapıyoruz.” dedi.
Kaya, geliştirilen milli elektrotların diğer ticari ürünlere göre 3-5 kat arasında çok daha iyi performans sergilediğini, özellikle elektrotların yüzeylerine uyguladıkları platinyum, altın, paladyum gibi kaplamaların elektrotların ticari eş değerlerine göre çok daha yüksek performanslara ulaşmasını sağladığını, bu elektrotlarla ilgili biri tescilli olmak üzere 3 patent başvurularının da bulunduğunu aktardı.
Geliştirilen elektrotların şu anda yaklaşık 5 santimetrekarelik aktif yüzey alanına sahip olduğunu belirten Kaya, bunları 15-20 santimetrekare yüzey alanına kadar büyütebildiklerini, böylelikle daha büyük proton elektrolit membranlı (PEM) elektrolizör yığınlara, özellikle kilovat ve megavat düzeyinde elektrolizör sistemlerine bunları entegre edebileceklerini sözlerine ekledi.
