TrendEkonomi
Çin’de ekonomide iç talepteki süregelen zayıflık ve gayrimenkul sektöründeki düşüşün aşağı çektiği büyümeyi canlandırmaya yönelik politika beklentileri, piyasaların yönünü belirliyor.
Çin Merkez Bankasının (PBoC) 24 Eylül’de açıkladığı ekonomiyi canlandırma tedbirlerinin ardından piyasalar yükselişe geçerken ana planlama organının yatırım planları beklentileri karşılamadı.
Eylülün son haftasında hisse senedi piyasalarında ciddi bir yükseliş görülürken, yatırımcıların hükümetin teşvik adımlarında kararlılık görmemesi, ekim başında yeniden düşüşe yol açtı.
ABD Merkez Bankası (Fed), eylülde 4 yıl aradan sonra ilk kez faiz indirimine giderken PBoC’nin ana politika faizini ve ona bağlı gösterge faizleri sabit tutarak ihtiyatlı bir tutum belirlemişti.
Ancak eylül ayında gerek üretim gerek tüketim göstergelerinde görülen yavaşlama ve gayrimenkul sektöründeki süregelen düşüşün devam etmesi, PBoC’yi piyasayı canlandırmaya yönelik bir dizi tedbire yöneltti.
PBoC’nin canlandırma paketi
Merkez Bankası Başkanı Pan Gongşıng, 24 Eylül’de düzenlediği basın toplantısında, ters repo faizinde indirimden zorunlu karşılık oranlarının azaltılmasına ve mortgage faizleri ve asgari teminat ödemlerinin düşürülmesine dek politika adımlarını duyurdu.
Merkez Bankasının politika paketini açıklamasından 2 gün sonra, 26 Eylül’de, ülkeyi yöneten Çin Komünist Partisinin (ÇKP) en üst yönetim organı Siyasi Büro, ekonomi gündemiyle sürpriz bir toplantı yaptı.
Siyasi Büro, toplantısında ekonomik durumun iyileştirilmesi için özel sektöre güven aşılayacak, gayrimenkul sektöründeki düşüşü önleyecek kademeli politikalar ile bütçe desteği sözü verdi.
Çin liderliği, ekonomi yönetiminden ve kurumlardan ekonomiyi canlandıracak bütçe harcamalarının yapılmasını, kademeli yeni politikalarla 2024 için “yüzde 5 civarında” belirlenen büyüme hedefine ulaşması için çabaların artırılması gerektiğini vurguladı.
Merkez Bankasının canlandırma paketi ve Siyasi Büro’nun ekonomi yönetimine yönelik idare beyanının ardından ülkede hisse senedi piyasalarında ani yükseliş görüldü.
NDRC’nin yatırım planı beklentileri karşılamadı
Çin’de 1-8 Ekim’de Ulusal Gün haftası tatili nedeniyle piyasalar kapalı kalırken, tatil dönüşü yükseliş eğiliminin süreceği öngörülüyordu. Ülkenin ana planlama organı Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu (NDRC) tatil sonrası ilk iş günü olan 8 Ekim’de basın toplantısı düzenleyeceği bilgisi beklentileri daha da artırdı.
Yatırımcılar, NDRC’nin toplamda 100 milyar yuan (14 milyar dolar) değerinde yatırım projelerini açıklamasını öngörürken, kurum gelecek yıla ötelenmiş ve somut projeye yer verilmeyen “aşamalı” bir yatırım planını önerdi.
DRC’nin açıklamalarının beklentileri karşılayamaması, borsalarda satışa yol açarken, tatil öncesi kazançların da geri alınmasına sebep oldu.
Bu arada PBoC, 10 Ekim’de hisse senedi piyasalarına yatırım için likiditeyi artırmak amacıyla kurumsal yatırımcılara, hisse senedi yatırımı, devlet tahvilleri ve hazine bonolarını, kurumsal tahviller, hisse senetleri ve borsa fonlarını teminat göstererek satabileceği, 500 milyar yuan (yaklaşık 70 milyar dolar) hacimli yeni bir takas aracını devreye soktuğunu bildirdi.
PBoC, NDRC’nin planlarından umduğunu bulamayan piyasaları canlandırmayı amaçlarken pay piyasalarında kısa süreli bir toparlanma gözlemlendi.
Gözler Maliye Bakanlığının toplantısında
Piyasalarda düşüş sürerken Maliye Bakanlığı, 12 Ekim’de Bakan Lan Foan’ın katılacağı bir basın toplantısı düzenleyeceğini duyurdu.
Toplantıda, bütçe politikasında konjonktür karşıtı düzenlemelerin güçlendirilmesi ve ekonomik kalkınmanın teşvik edilmesine yönelik çalışmaların ele alınacağı tahmin ediliyor.
Analistler, yatırımcıların bütçe politikasında uygulanacak olası teşvik adımları için gözünü bu toplantıya çevirdiğini kaydederek, tarih olarak piyasaların kapalı olduğu cumartesi gününün seçilmesine de dikkati çekti.
Çin’de hükümetten ve ekonomi yönetiminden teşvik edici adımlar atmaları yönündeki beklentilerin doruk noktasına çıktığını aktaran analistler, Fed’in faiz indirimlerine başlamasının da bu beklentileri desteklediğini ifade etti.
Analistler, Maliye Bakanlığı ve diğer kurumlardan gelecek her işaretin, piyasaların yönünü değiştirebileceğine dikkati çekti.
