Milyarlarca Dolar Dolandırıcılık İddiası: Dünyaca Ünlü Kamyon Firması Zor Durumda

Hidrojen ve elektrikli kamyon ve pickup üreticisi Nikola Motor'un hisseleri dün yüzde 11 düşerek tarihinin en kötü gününü yaşadı. Firmanın hisseleri sadece pazartesi günü önce General Motors'un şirketten 2 milyar dolarlık hisse aldığının duyurulması üzerine 1 günde yüzde 53 yükselmişti.

 

Hisselerde yaşanan dünkü düşüşün nedeni ise kâr satışı veya bir düzeltme değildi. Finansal araştırma ve yatırım şirketi Hindenburg Research yayımladığı raporla Nikola ve Kurucusu Trevor Milton'u 'karmaşık dolandırıcılıkla' suçladı.

 

Rapora göre 2014 yılında sıfır emisyonlu araç üretme hedefiyle kurulan Nikola en başından beri yalan üzerinde büyüdü. Raporda "Telefon görüşmeleri, mesajlar, özel mailler ve çeşitli fotoğraflar dahil Nikola Kurucusu Trevor Milton'un çok sayıda yanlış beyanatta bulunduğuna dair kanıtlar topladık. Halka açık bir şirkette bugüne kadar böyle bir kandırma görmedik" denildi.

 

Milton'un yalanlar üzerine milyarlarca dolarlık bir şirket kurduğu (dün itibarıyla 14 milyar dolar) ifade edilen raporda "Yalanlarıyla Tesla ile rekabet etmek isteyen dünya genelinde birçok otomotiv üreticisiyle ortaklık kurdu" ifadeleri kullanıldı.

 

Peki Trevor Milton'un bu yalanları nelerdi? Hindenburg Research'e göre Milton olmayan patentli teknolojilere sahip olduğunu söyleyerek yatırımcıları en başından bu yana kandırdı.

Bunun yanında bugün hala ön sipariş aşamasında olan TIR'larının işlevselliği ile ilgili de yalan söyledi. Nikola, Nikola One modeli TIR'ının yolda giden bir videosunu yayımladı. Ancak söz konusu yolda yapılan incelemeler ve eski bir Nikola çalışanının telefonundaki mesajlar söz konusu videonun kandırmaca olduğunu ortaya koydu. Bulgulara göre Nikola One çekiciyle bir yokuşun tepesine çıkarıldı. Sonra da yokuş aşağı bırakıldı. Firma yokuş aşağı boşta giden TIR'ın videosunu çekerek çalışan bir modeli olduğu izlenimini yarattı. Hindenburg Research bu iddiasını desteklemek için aynı yokuşun tepesinden motor çalıştırmadan bir araba bıraktı ve araç kendi kendine saatte 90 kilometre hıza ulaştı.

Nikola'nın yatırımcı yanıltma çabaları bununla sınırlı kalmamış. Trevor Milton Ekim 2019'da yeni bir satın alma aracılığıyla pil teknolojisinde devrim yaratacaklarını açıklamış. Ancak söz konusu teknolojinin abartıldığını ve satın alacakları şirketin sahibiyle ilgili NASA bütçesini hayat kadınlarıyla beraber olmak için kullandığı iddiasıyla soruşturma açıldığının anlaşılması üzerine satın alma iptal edilmiş. Satın almadan vazgeçmeslerine rağmen Nikola pil teknolojisinde devrim yapacaklarını iddia etmeye devam etmiş.

Nikola'nın milyarlarca dolarlık bir şirkete dönüşmesindeki en önemli etkenlerden birisi rakiplerine göre yüzde 81 ucuza hidrojen ürettiğini iddia etmesiydi. Ancak değil ucuza üretmek Nikola 6 yıllık geçmişinde hiç hidrojen üretmedi. Trevor Milton, Hawaii'de inşaat sektöründe faaliyet gösteren kardeşi Travis Milton'ı Hidrojen Üretimi Direktörü olarak atamış.

Trevor Milton'ın enerji konusundaki yalanları bununla sınırlı değil. Milton daha önce Nikola fabrikasının çatısında bulunan güneş panelleriyle 3.5 megawattlık enerji üretimi yaptıklarını iddia etmişti. Ancak uydu fotoğrafları tesisin çatısında güneş paneli bulunmadığını ortaya koydu.

Bunun yanında firma doğalgaz kuyusu sahip olduğunu da iddia etmiş sonra bu iddiasını sessizce sitesinden kaldırmış.

 

Araştırma sonucu Nikola'nın ayrıca iddia ettiği gibi araçlarının parçalarını da kendisinin üretmediği ortaya çıktı. Firma inverterlerini (dönüştürücü) en başından beri kendisinin ürettiğini söylüyordu. Ancak aslında bu parçayı Cascadia isimli bir şirketten satın aldığı ortaya çıktı. Hatta söz konusu parçaların tanıtıldığı bir videoda Cascadia logolarının saklandığı görüldü.

Bunların yanında Nikola One tanıtımının da bir dolandırıcılık gösterisi olduğu anlaşıldı. Trevor Milton tanıtımda "Bu TIR fonksiyonel ve çalışır durumda, bu gerçek bir TIR" açıklamasında bulunmuştu. Ancak sahne arkası fotoğraflar sahnenin altından TIR'a elektrik kablosu bağlandığını ortaya koydu. Yani araç gücünü motorunda almıyordu. Ayrıca araç hidrojen enerjisi kullanmamasına rağmen Trevor Milton aracın üzerine 'H2' ve 'Sıfır Emisyonlu Hidrojen Elektrik' ifadelerini yerleştirdi.

Nikola'nın en önemli yalanlarından birisi ise ön siparişleri oldu. Trevor Milton bugüne kadar 3.5 milyar dolar değerinde ön sipariş aldıklarını iddia etti. Kayıtlarda bu siparişlerin yaklaşık 3'te 1'inin taşımacılık firması U.S. Xpress tarafından verildiği görünüyor. Ancak U.S. Xpress'in 2020 yılı ikinci çeyrek itibarıyla resmi verilere göre 1.3 milyon dolar nakdi bulunuyor. Yani 1 milyar doları aşkın değerde bir sipariş vermiş olması pek olası gözükmüyor.

 

Dünkü düşüşe rağmen seneye 10.30 dolardan başlayan Nikola hisseleri 37.5 dolardan işlem görüyor. Yani dün ortaya çıkan bu skandal rapora rağmen yatırımcılar 2020 genelinde Nikola hisselerinden yüzde 264 kazanmış durumda. Raporla ilgili Nikola'dan henüz açıklama yapılmadı.